Inne pieśni – Inne atomy

Jacek Dukaj. Inne pieśni. Książka wyróżniająca się oryginalnością, jak mało która każe nam się wyzbyć wszystkich założeń co do świata, w którym się rozgrywa. Jej lektura przyćmiła wcześniej czytane książki Przybyłka i Kossakowskiej, które wydawały mi się całkiem niezłymi pozycjami.

Dla zrozumienia świata Innych pieśni ważniejsza okazuje się znajomość myśli Empedoklesa i Arystotelesa niźli współczesnej fizyki, której to lekcje mogą wręcz przeszkadzać. Jeśli nie chcecie w najmniejszym stopniu rezygnować z frajdy poznawania tej rzeczywistości, pomińcie ten cytat:

Cała Materia zbudowana jest z czterech żywiołów: Ognia, pyru, Wody, hydoru, Powietrza, aeru i Ziemi, ge. Dla obiektów ziemskich – w odróżnieniu od ciał niebieskich, o których powiadają, że zbudowane są z jakiegoś piątego żywiołu, pempton stoikheion: uranoizy, aetheru – dla obiektów ziemskich naturalnym stanem jest spoczynek.1

Jedną z pięknych cech tej książki jest to, że Dukaj nie wyjaśnia nam wszystkiego krok po kroku, czy to dialogami, czy to przypisami. Narrator, podobnie jak bohaterowie, traktuje wszystko jako naturalny stan, jak gdyby powieść pisał ktoś z tego świata. Powyższy cytat chociażby, choć nawet nie daje odpowiedzi na wszystkie nurtujące czytelnika pytania, pojawia się po niemal 100 stronach i pod pretekstem lekcji dla dzieci.

W aspekcie odkrywania rzeczywistości czytanie tej książki przypomina czasem uczenie się obcego języka, gdy z kontekstów i wzmianek składamy puzzle znaczeń.

Jednak Inne pieśni to nie tylko obca rzeczywistość. To także naprawdę interesująca i rozbudowana fabuła. Obce otoczenie bynajmniej nie przeszkadza w jej poznawaniu.

Jako się rzekło, Dukaj zdystansował czytane wcześniej przeze mnie utwory. Zachwycił mnie oryginalnością, bo jest to fantastyka (science fiction?) znacznie bardziej wywrotowe od chociażby anielskich rewelacji Kossakowskiej.
Choć wiem, że nie każdy będzie miał ochotę uczyć się od nowa fizyki, z całego serca zachęcam do podjęcia próby przeczytania tej książki.


  1. Jacek Dukaj, Inne pieśni, Wydawnictwo Literackie, 2014, s. 90